شاید شما هم هنرنمایی های «پرهام خسروبیگی» در برنامه فرمول یک را دیده باشید. پسربچه ای که ماه گذشته در مسابقات جهانی محاسبات ذهنی مالزی، قهرمان شد. پرهام در این برنامه با انجام دادن محاسبات سنگین ریاضی به صورت ذهنی و با سرعت بالا، باعث مبهوت شدن مجری برنامه یعنی «علی ضیا» شد.
اگر این برنامه را دیده اید، شاید با خود فکر کرده اید که چطور یک کودک در چنین سن پایینی توانسته چنین توانایی هایی به دست آورد؟ البته جدای از پرهام، ممکن است اخبار مربوط به افراد دیگری را نیز شنیده باشید که توانسته اند چندین زبان را بدون مشکل یاد بگیرند یا یک رشته اعداد طولانی را حفظ کنند و به درستی به یاد بیاورند. سوالی که با دیدن چنین افرادی به ذهن بسیاری از ما می رسد این است که آیا مغز افرادی از این دست با مغز ما، انسان های معمولی، از بدو تولد متفاوت بوده است یا آن ها با تمرین و پشتکار فراوان به چنین قابلیت هایی رسیده اند؟ پس اگر برای شما هم این سوال مطرح است که چطور برخی افراد به چنین قابلیت هایی دست پیدا می کنند با ما همراه باشید.
در کنار آن، در این پرونده می توانید با چند چهره که رکوردهایی جهانی را به نام خود ثبت کرده اند، آشنا شوید و سپس اگر به آموزش کار با چرتکه علاقه مند شده اید، برای شما اطلاعات بیشتری درباره تغییرات مغزی بعد از کار طولانی مدت با چرتکه و چند توصیه هم به والدین داریم.
آیا هر فردی می تواند قهرمان جهانی محاسبات ریاضی ذهنی یا ابرمغز شود؟
۳ واقعیت درباره مغزهای قهرمان
هر فردی که توانایی های خارق العاده ای کسب می کند، فردی غیرعادی نیست. گاهی داستان فقط تمرین و تکرار مجموعه ای از فعالیت هاست اما گاهی نیز داستان، تفاوت های مادرزادی در مغز افراد است. در این مطلب شما می توانید با سه واقعیت درباره مغز قهرمانان حافظه آشنا شوید.
واقعیت اول: تفاوت ها واقعی هستند!
مغز افرادی که چنین قابلیت هایی دارند با مغز بقیه افراد متفاوت است. این موضوع را نه فقط توانمندی های آن ها که اسکن مغزی آن ها نیز نشان می دهد. با پیشرفت روش های تصویربرداری از مغز، حالا محققان توانسته اند بخشی از تفاوت های جزئی در ساختار و عملکرد این افراد با افراد عادی را نشان دهند.
واقعیت دوم: تفاوت ها گاهی ذاتی، گاهی اکتسابی!
درست است که این افراد مغز متفاوتی دارند اما دلایل این متفاوت بودن در همه آن ها یکسان نیست و بین خود آن ها نیز تفاوت هایی وجود دارد. برخی از همان بدو تولد متفاوت اند و برخی در اثر یادگیری مهارتی جدید و تمرین و تمرین و تمرین زیاد به چنین قابلیت هایی دست پیدا کرده اند.
واقعیت سوم: گاهی پای یک اختلال در میان است!
مغز برخی افراد از همان بدو تولد با بقیه متفاوت است. البته این تفاوت داشتن می تواند ناشی از یک اختلال باشد. به عنوان مثال حدود ۱۰درصد افراد دارای اختلال اوتیسم توانایی های خاص و ویژه ای دارند. استفان ویلشایر یکی از معروف ترین افراد دارای اوتیسم با مهارت خارق العاده است. او حافظه بصری فوق العاده ای دارد و بعد از دیدن منظره ای برای مدتی کوتاه، توانایی کشیدن آن منظره همراه با جزئیاتش را از حفظ دارد. البته در کنار اوتیسم، اختلالات دیگری نیز وجود دارند که می توانند چنین شرایطی ایجاد کنند، مانند اختلال اف جی یا سندروم آسپرگر.اما گروه دوم با مغزهای متفاوت، افرادی هستند که در طول رشد بر اثر اتفاقاتی در مغزشان تغییراتی ناخواسته روی می دهد. آسیب های مغزی ناشی از حوادث یا تومورهای مغزی از جمله این موارد هستند. سندی الن یکی از معروف ترین افراد در این دسته است. سندی چهل و سه ساله بود که پزشکان متوجه تومور مغزی در سر او شدند.
پزشکان طی عمل نه تنها تومور که بخش هایی از مغز او را نیز برداشتند. بعد از این عمل سندی به ناگهان تبدیل به فردی خلاق شد، او حالا یک هنرمند در تولید مبلمان است.و اما گروه سوم افرادی هستند که مغز آن ها در ابتدای امر، تفاوتی با بقیه نداشته و در طول زندگی شان به صورت ناخواسته تغییری در آن روی نداده اما یک روز در نتیجه یک انتخاب، داستان تغییر در مغز آن ها آغاز شده است.
به نظر می رسد افرادی مانند پرهام خسروبیگی در همین گروه قرار می گیرند. انجام برخی فعالیت های ذهنی مانند ورزش برای مغز ماست و زمانی که آن ها را برای مدتی طولانی و مکرر انجام می دهیم، آرام آرام مغز ما شروع به تغییر می کند.
آشنایی با ۲ چهره که مغزشان توانایی های خارق العاده دارد از حفظ کردن عدد ۷۰ هزار رقمی تا حل روبیک در ۴ ثانیه!
یک روز نمایش محاسبات ریاضی به شکلی ذهنی و یک روز حل مکعب روبیک زیر پنج ثانیه توسط انسان، توجه ها را به خودش جلب می کند! یک بار رکورد یادگیری زبان جدید در کوتاه ترین زمان مطرح می شود و یک بار گفتن چند هزار رقم اعشار برای عدد پی از روی حافظه. این نمایش ها نه فقط در کشور ما که در همه جا طرفداران خود را دارد. در ادامه مطلب با دو چهره مطرح و رکورد دار در این زمینه آشنا می شوید.
حفظ کردن یک عدد ۷۰ هزار رقمی!
رجویر مینا، تصور گفتن فهرستی از اعداد به ترتیبی مشخص طی زمانی نزدیک به ۱۰ ساعت، چیزی شبیه شکنجه است اما رجویر مینا از کشور هند در سال ۲۰۱۵ این کار طاقت فرسا را انجام داد و به این ترتیب توانست رکورد گینس در گفتن اعشار عدد پی (همان ۳.۱۴ خودمان) را به نام خود ثبت کند. رجویر در زمان ثبت این رکورد تنها ۲۱ سال داشت. او در توضیح روش کار خودش گفته که او اعداد را به صورت دو تا و به کمک مرتبط کردن آن ها با تصاویر، به خاطر سپرده است.
حل روبیک فقط در ۴ ثانیه!
فلیکس زمدکس، باور این که کسی بتواند مکعب روبیک را در چهار ثانیه و بیست و دو صدم ثانیه مرتب کند، راحت نیست. حالا اگر در کنارش بدانید که رکورددار این رشته، جوانی ۲۳ ساله است، احتمالاً بیشتر جا می خورید.
فلیکس زمدکس از استرالیا از ۱۲ سالگی کار با روبیک را شروع کرده و البته از همان سن نیز در رقابت های مختلف این رشته شرکت داشته است. او حالا دیگر متخصص این رشته محسوب می شود و دوره های آموزشی ویژه حل روبیک مخصوص افراد مبتدی و حرفه ای برگزار می کند.
سخنی با والدینی که به فکر فرستادن فرزندان شان به کلاس های چرتکه هستند لطفا جوگیر نشوید!
اگر فرزند دارید و حالا با دیدن عملکرد «خسروبیگی» وسوسه شده اید که فرزندتان را به کلاس های چرتکه یعنی آموزش محاسبات ریاضی بفرستید، باید نگاهی به نکاتی که در ادامه مطلب مطرح می شود، بیندازید.
گفتن عباراتی چون «نگاه کن، نصف تویه!» یا «واقعا که تو آخرش هیچی نشدی!» به فرزندان تان، فقط به ایجاد احساس سرخوردگی منجر می شود.
تجربه نشان داده که بعد از پخش چنین برنامه هایی، تقاضا برای آموزش در آن حوزه خاص به شدت افزایش می یابد اما در مقابل بخش قابل توجهی از متقاضیان جدید، خیلی زود سرخورده می شوند و کنار می کشند. دلیل اصلی این سرخوردگی نیز نبود علاقه و استعداد در چیزی است که آن ها شروع به یادگیری کرده اند. پس در عوض قرار دادن فرزندتان در موقعیتی که می تواند به سرخوردگی اش منجر شود، سعی کنید استعدادهای واقعی او را کشف کنید و در عین حال یادتان باشد که قرار نیست همه ما مسیر یکسانی را برای موفقیت طی کنیم.
اگر می خواهید فرزندتان در مسیری پیشرفت کند، تمرین هر روزه را جدی بگیرید و البته یادتان باشد برای تحقق این موضوع در کنار فرزندتان، خود شما نیز باید پشتکار لازم برای پیگیری و تشویق را داشته باشید.
آغاز کردن یادگیری مهارتی جدید و پس از مدتی رها کردن، امری معمول است. رها کردن فعالیت ها اگر یک رویه ثابت نباشد، نشانه هیچ اختلال یا حتی نقطه ضعف مشخصی نیست! پس اگر فرزندتان پس از مدتی فعالیتی را رها می کند، به دنبال یافتن دلایل احتمالی آن باشید اما از زدن برچسب هایی چون «تنبل» و … خودداری کنید.
مطالعات نشان می دهد بخشی از ادعاهای طرفداران چرتکه درباره این فعالیت بر عملکرد مغز افراد واقعیت دارد، چرتکه با مغز ما چه می کند؟
اول از همه بیایید همین اول کار موضوعی را روشن کنیم. گاهی اوقات ادعاهای مرتبط با تاثیر مثبت چرتکه، مکعب روبیک یا انجام محاسبات ذهنی تنها تبلیغات موسسات آموزشی هستند. موسساتی که چون خودشان دستی در کار دارند، در بیان تاثیرات مثبت این فعالیت ها اغراق می کنند. ما با آن بخش از ادعاها کاری نداریم، و تنها در پی این هستیم که مطالعات علمی تایید شده را مطرح کنیم.
آن چه مطالعات می گوید
مطالعه محققان دانشگاه ژچیانگ چین در سال ۲۰۱۷ نشان می دهد انجام محاسبات ریاضی با چرتکه برای مدت زمان طولانی و به شکل هر روزه، می تواند به تغییراتی در بخش بینایی-فضایی مغز و شکنج دوکی شکل نیمکره چپ (منطقه ای بین لوب های گیجگاهی و پس سری) منجر شود. تغییرات در بخش بینایی-فضایی مغز، باعث افزایش سرعت پردازش اطلاعات در این بخش شده و تغییرات در شکنج دوکی شکل با بهبود عملکرد در ریاضی در مغز ارتباط دارد. یکی دیگر از نواحی مغز که در نتیجه تمرین با چرتکه می تواند تغییر کند، بخش جلویی لوب آهیانه ای در نیمکره راست مغز است. این بخش از مغز وظیفه حل مسائل را بر عهده دارد و تقویت آن می تواند سرعت عمل افراد در زمان مواجهه با مسائل را به دنبال داشته باشد. نکته قابل توجه این است که محققان دانشگاه اوساکای ژاپن در یکی از بررسی های خود متوجه شدند که در افراد عادی محاسبات ذهنی در نیمکره چپ صورت می گیرد اما در افرادی که با چرتکه تمرین زیادی کرده اند این محاسبات در نیمکره راست انجام می پذیرد. استفاده از نیمکره راست در این شرایط، می تواند تا حدی تبیین کننده حافظه قوی تری در افراد این گروه باشد.
